ไถหาไอเดียไปเรื่อย ๆ แต่ก็ยังไม่รู้จะเริ่มต้นสร้างโพรเจกต์จากไอเดียตัวเองล้วน ๆ อย่างไร
จะลอกคนอื่นเลยก็ละอายใจ แต่ก็คิดเองไม่ออกและไม่รู้จะเริ่มต้นอย่างไรดี อยากคิดงานใหม่ ๆ เจ๋ง ๆ
ไม่ซ้ำกับใครแต่มันยากจัง เป็นแบบนี้กันบ้างหรือเปล่า? ทำอย่างไรดี? การเพิ่มความความสามารถในการสร้างไอเดียใหม่นั้นมีหลายวิธีให้ลองฝึก
วิธี 4D ที่เราจะมาเล่าวันนี้ก็เป็นหนึ่งในนั้น ช่วงแรก ๆ ไอเดียอาจจะไปซ้ำกับสิ่งที่ตัวเองเคยเห็นมาแล้วเหมือนกัน
แต่ถ้าทำบ่อย ๆ ก็น่าจะทำให้สามารถสร้างไอเดียใหม่ได้ง่ายขึ้น
ครั้งหนึ่งเราเคยเข้าร่วมเวิร์กชอปเรื่องวิธีการสร้างไอเดียใหม่ ๆ ที่จัดโดยคุณ David Wells และคุณ Reid Bingham
จาก New York Hall of Science
โดยโจทย์ของเวิร์กชอป คือ “สร้างเครื่องดนตรีจากไอเดียใหม่ที่คิดเอง” เวิร์กชอปนั้นจัดในห้องกิจกรรมขนาดใหญ่
ซึ่งมีเครื่องดนตรีหลายชนิดให้สำรวจ และมีวัสดุและอุปกรณ์สำหรับการสร้างเครื่องดนตรี ผู้นำกิจกรรมให้เราเริ่มต้นการคิดด้วยขั้นตอนเหล่านี้
Deconstruct
รื้อ แคะ แกะ ถอด
ในขั้นตอนนี้ เราต้องเดินสำรวจดูเครื่องดนตรีต่าง ๆ แล้วเลือกเครื่องดนตรีที่เราสนใจมาหนึ่งชิ้น สำรวจและจดบันทึกเกี่ยวกับเครื่องดนตรีชิ้นนั้น และตอบคำถามสี่ข้อ
- เครื่องดนตรีชนิดนั้นคืออะไร?
- เรา: กลองยาว
- เครื่องดนตรีนี้ทำงานอย่างไร? ทำให้เกิดเสียงได้อย่างไร?
- เรา: เกิดเสียงได้จากการตีหรือเคาะ
- ทำมาจากวัสดุอะไรบ้าง?
- เรา: ไม้ หนัง ตะปู
- วัสดุแต่ละอย่างทำหน้าที่อะไร?
- เรา: ไม้ใช้ทำตัวกลอง หนังใช้ขึงบนตัวกลองสำหรับตี ตะปูใช้ยึดหนังกับตัวกลอง
Discovery
ค้นคว้า เรียนรู้ ค้นพบ
หลังจากเราดูเครื่องดนตรีรอบตัวและกลองยาว ที่ก็คล้ายกับเวลาเราไถดูไอเดียชาวโลก เราก็ต้องค้นคว้าเพิ่มเติมในรายละเอียด
โดยเดินสำรวจไปทั่วห้องเพื่อศึกษาว่า วัสดุในขั้น Deconstruct รวมถึงวัสดุอื่นๆ เกิดเสียงได้อย่างไรบ้าง และตอบคำถามเหล่านี้
- วัสดุแต่ละชนิดนั้นพบเจอได้ที่ไหนอีกบ้าง?
- วัสดุเหล่านั้นใช้ทำอะไรได้อีกบ้าง?
- ต้องทำอย่างไรให้วัสดุนั้นเกิดเสียง?
เรา: ไม้
- พบได้ตามสวน บ้าน และทางรถไฟ
- ใช้ทำกีต้าร์ กรอบรูป เสาบ้าน โคมไฟ ของเล่นเด็ก ตะเกียบ หรือ ใช้ทำเครื่องเรือน เช่น โต๊ะ ตู้ เตียง
- เกิดเสียงได้เมื่อถูกเคาะ
เรา: หนัง
- ใช้ทำโซฟา กระเป๋า และเบาะรถ
- เกิดเสียงได้โดยทำให้ตึงและดีดให้เกิดเสียง
เรา: ตะปู
- ใช้ยึดวัสดุสองสิ่งเข้าด้วยกัน
- เกิดเสียงได้จากการเอาตะปูเคาะกัน เขย่า และทำให้กระทบกัน
เรา: กระดาษ
- ใช้วาดเขียน ประดับตกแต่ง
- เกิดเสียงได้โดยการขยำ ฉีก และขีดเขียน
เรา: ลูกปัด
- ใช้ทำเครื่องประดับ ตกแต่ง
- เกิดเสียงได้จากการกระทบกัน เขย่า
ขั้นตอน Discovery นี่แหละที่จะช่วยให้เรามองเห็นสิ่งต่าง ๆ ในหลายแง่มุม ระหว่างการสำรวจ เราพบว่า
วัสดุที่เราคิดว่าเรารู้จักดีอาจจะใช้ทำอะไรในแบบที่เราไม่เคยนึกถึงมาก่อนก็ได้
Design
ออกแบบ ลงมือสร้าง
ถึงขั้นตอนสำคัญแล้ว หลังจากที่เราได้สำรวจและศึกษาเพิ่มเติมเกี่ยวกับวัสดุต่าง ๆ เราก็ต้องออกแบบและสร้างเครื่องดนตรีกันแล้ว
ใช้ความรู้และข้อมูลที่จดไว้ในขั้น Deconstruct และ Discovery มาออกแบบและประกอบร่างเครื่องดนตรีในแบบฉบับของเราเอง
ใครจะแค่คิดออกแบบในจินตนาการก็ได้ บางคนก็ใช้วิธีสเก็ตช์ภาพก่อน บางคนก็เพียงจดอะไรขยุกขยิกในกระดาษ บางคนก็มีการแลกเปลี่ยนความเห็นกัน
ทุกคนลงมือสร้าง จากความคิดไอเดีย กลายเป็นเครื่องดนตรีที่เล่นได้จริง
Display
แชร์ให้โลกเห็น
ถึงเวลาเปิดตัวเครื่องดนตรีชนิดใหม่ให้โลกรู้จัก ในขั้นตอนนี้ คุณ David และคุณ Reid ให้เราเล่าเกี่ยวกับเครื่องดนตรีที่สร้างเองให้เพื่อน ๆ ในห้องฟัง
และให้เราบอกด้วยว่า ได้เรียนรู้อะไรบ้าง ชอบอะไรในผลงานไอเดียของตัวเอง และอยากจะแก้ไขเปลี่ยนแปลงอะไร
สิ่งสำคัญที่เกือบจะลืมเล่า คือ ผู้นำกิจกรรมบอกกับพวกเราตลอดว่า “Make Mistakes”
ซึ่งแปลเป็นภาษาไทยได้ว่า “ทำผิดพลาดได้” เพราะฉะนั้นตลอดการทำกิจกรรมของเราจึงเต็มไปด้วยความสนุกสนาน
ไม่กลัวที่จะทำผิดพลาดใด ๆ เวิร์กชอปวันนั้นจบลงด้วยเสียงเพลงบรรเลงจากเครื่องดนตรีที่พวกเราเพิ่งสร้างเอง
และแม้แต่เพลง พวกเราก็ยัง Make Mistakes :-)
